Author :
Abstract
Özet
Amaç: Bu araştırmada bir üniversitesi hastanesinde çalışan hemşirelerin Sağlık Bakım İlişkili İnfeksiyonlar ve Kontrol Önlemleri Hakkında Hemşirelerin Bilgi Düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma evrenini, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Ekim-Kasım 2020 tarihleri arasında çalışan 309 hemşire oluşturmuştur. Tanımlayıcı tipte tasarlanan bu çalışmada katılımcılara 26 sorudan oluşan anket formu uygulanmıştır. Anket formunun birinci bölümünde, araştırmaya katılanların sosyo-demografik özellikleri ve çalışma durumlarını belirlemeye yönelik sorular; İkinci bölümde ise, Sağlık Bakım İlişkili İnfeksiyonlar konusundaki bilgi düzeylerinin saptanmasına yönelik sorular yer almaktadır. Veriler; frekans, yüzde yöntemi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin çoğunluğunun Kadın (%93.5), lisans mezunu (%83.8), genellikle genç/orta yaş grubunda bireyler olduğu (18-41, %96.4) saptanmıştır. Çalışmaya dahil olan hemşirelerin çoğunluğunun dahili ve cerrahi tıp birimlerinde (%59.9, %37.9) çalışıyor oldukları görülmektedir. Hemşirelerin Sağlık Bakım İlişkili İnfeksiyonlara dair ifadeleri incelendiğinde en fazla “Atıkların sınıflandırılması ile ilgili “Kırmızı renkli atık poşeti–Enjektör iğnesi Eşleştirmesi “yanlıştır”, “Vantilatör ilişkili pnömoni önlenmesi için hasta yatak başı 45-60 derece yukarıda olacak şekilde yükseltilmelidir” ve “Ameliyat öncesi cilt hazırlığında bölgenin tüylerden arındırılması için kullanılacak en uygun yöntem traş makinesidir” sorularına doğru yanıt verdikleri (sırası ile: %86.7; %85.1; %84.1) görülmektedir. Ayrıca araştırmaya katılan hemşirelerin “Endotrakeal aspirasyon işleminde steril eldiven kullanılmalıdır” (%83.5), Laringoskop bleydleri yarı kritik alet sınıfındadır (%77.7), Hepatit A kan yoluyla bulaşan hastalıklardan değildir (%73.5) ifadelerini “yanlış” olarak değerlendirdikleri saptanmıştır. Çalışmaya dahil olan hemşirelerin Sağlık Bakım İlişkili İnfeksiyonlar ile ilgili eğitime katılma durumu incelendiğinde ise %62.8’inin eğitime katıldığını ifade ettikleri belirlenmiştir.
Sonuç: Hemşirelerin sağlık bakım ilişkili infeksiyonlar ve bu İnfeksiyonların önlenmesi konusunda kendi üzerlerine düşen sorumluluğu kavramış olmaları gerekmektedir. Bu çalışmadan elde edilen bulgulara göre hemşirelerin bu beklentiyi tam olarak karşılayamadıkları görülmektedir. Bu sebepten dolayı sağlık bakım ilişkili İnfeksiyonların ortaya çıkmasını önlemek amacıyla hemşirelere yönelik hizmet içi eğitim programlarının düzenlenmesi ve bu programların sürekliliğinin sağlanması gerekmektedir. Ayrıca düzenlenen hizmet içi eğitimlere katılımı artırmaya yönelik aktivitelerin de planlanması önerilmektedir.
Keywords
Abstract
Aim: In this study, it was aimed to determine the knowledge levels of nurses working in a university hospital about Health Care-Associated Infections and Control Measures.
Methods: The universe of the research consisted of 309 nurses working at Bolu Abant İzzet Baysal University İzzet Baysal Training and Research Hospital between October and November 2020. In this descriptive study, a questionnaire form consisting of 26 questions was applied to the participants. In the first part of the questionnaire form, questions to determine the socio-demographic characteristics and working conditions of the participants; In the second part, there are questions for determining the level of knowledge about Health Care-Associated Infections. Data; frequency was analyzed by percentage method.
Results: It was determined that the majority of the nurses participating in the study were women (93.5%), undergraduate (83.8%), generally young / middle-age individuals (18-41, 96.4%). It is seen that most of the nurses included in the study were working in internal and surgical medicine units (59.9%, 37.9%). When the expressions of the nurses regarding Health Care Related Infections are examined, the most “Red-colored waste bag - Injector needle matching is“ wrong ”regarding the classification of wastes,“ In order to prevent ventilator-associated pneumonia, the patient bedhead should be raised to 45-60 degrees above ”and It is seen that they responded correctly to the questions “Shaving machine is the most suitable method to be used to remove hair in the preoperative skin preparation” (respectively: 86.7%; 85.1%; 84.1%). In addition, the nurses participating in the study stated that "Sterile gloves should be used in endotracheal aspiration process" (83.5%), Laryngoscope blades are in the semi-critical device class (77.7%), Hepatitis A is not from blood-borne diseases (73.5%) as "false". It was determined that they evaluated. When the status of the nurses involved in the study to participate in the training on Health Care Related Infections was examined, it was determined that 62.8% of them stated that they participated in the training.
Conclusion: Nurses should have understood their responsibility for healthcare-associated infections and their prevention. According to the findings obtained from this study, it is observed that nurses do not fully meet this expectation. For this reason, it is necessary to organize in-service training programs for nurses and to ensure the continuity of these programs in order to prevent the occurrence of healthcare-related infections. In addition, it is recommended to plan activities to increase participation in in-service training.
Keywords
- 1. Erdem HA, Sipahi OR, Kepeli N, Dikiş D, Küçükler ND, Ulusoy B, Çilli F. Ege üniversitesi hastanesi’nde hastane infeksiyonı nokta prevalansı. Mediterranean Journal of Infection Microbes Antimicrobials. 2015;4:2-24. doi: 10.4274/mjima.2015.12
- 2. Ghadamgahi F, Zighaimat F, Ebadi A, Houshmand. A Knowledge, attitude and self- efficacy of nursing staffs in hospital infections control. Iranian Journal of Military Medicine Fall. 2011;13(3): 167-172. Available from: http://militarymedj.ir/browse.php?a_id=826&sid=1&slc_lang=en
- 3. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili İnfeksiyon Sürveyans Rehberi, Ankara, 2017, 1-53.Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastaliklar/shie/shie-liste/shie-klavuzlar.html
- 4. Çukurova Z, Durdu B, Hergünsel O, Eren G, Tekdöş Y, Durdu Y. Yoğun bakım kliniğinde invaziv araç ilişkili hastane İnfeksiyonı sürveyansı. Türkiye Klinikleri J Med Sci. 2012; 32(2): 438-443. doi: 10.5336/medsci.2011-24387
- 5. Oğuz B ve Kurutkan MN. Hastane Kaynaklı İnfeksiyonı Azaltmanın Altın Kuralı El Hijyeni: Kamu ve Özel Hastane Karşılaştırması. Konuralp Tıp Dergisi. 2013;5(2):36-42. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ktd/issue/10300/126364
- 6. Chiu YP, Liaon MN. Hospital perspective on nursing staff role and function in infection control. Chang Gung Memorial Hospital. 2011;58(4):16-20. Available from: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21809283/
- 7. World Health Organization. (2018). Improving infection prevention and control at the health facility: Interim practical manual supporting implementation of the WHO Guidelines on Core Components of Infection Prevention and Control Programmes. Access: 15.10.2020. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/279788
- 8. Öztürk R, Cesur S, Şimşek EM, Şen S, Sanal L. Yoğun bakım ünitesinde çalışan sağlık personellerinin infeksiyon kontrol önlemleri hakkındaki bilgi düzeyinin değerlendirilmesi. Ortadoğu Tıp Dergis. 2018;10 (3): 289-296. doi: 0.21601/ortadogutipdergisi.333462
- 9. Kesim Sİ, Şahin TK. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Hastane İnfeksiyonı Konusundaki Bilgi Düzeyleri. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2018;9: 3. Erişim adresi: https://doi.org/10.22312/sdusbed.330868
- 10. Mankan T, Kara Kaşıkçı M. Hemşirelerin Hastane İnfeksiyonlarını Önlemeye İlişkin Bilgi Düzeyleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015; 4(1): 11-16. Erişim adresi: http://abakus.inonu.edu.tr/xmlui/handle/11616/4953
- 11. Terzioğlu F, Uslu Şahan F. Hemşirelerin Tıbbi Müdahalede Karar Verme Yetkisi ve Konumu. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim dergisi. 2017;4(3):136-140. doi:10.5222/SHYD.2017.136
- 12. Bargellini A, Borella P, Ferri P, Ferranti G, Marchesi I. Hand hygiene of medical and nursing students during clinica rotations: a pilot study on knowledge, attitudes and impact on bacterial contamination. Assist Inferm Ric. 2012;31(3):123-130. doi: 10.1702 /
- 13. Goyal A, Narula H, Gupta PK, Sharma A, Bhadoria AS, Gupta P. Evaluation of existing knowledge, attitude, perception and compliance of hand hygiene among health care workers in a Tertiary care centre in Uttarakhand. J Family Med. Prim. Care, 2020;26;9(3):1620-1627. doi: 10.4103 / jfmpc.jfmpc_1183_19
- 14. Sili U, Ay P, Bilgin H, Hidiroglu S, Korten V. Hand hygiene knowledge, perception and practice of healthcare workers in a Turkish university hospital intensive care unit. J Infect. Dev. Ctries. 2019;13(8):744-747. doi: 10.3855/jidc.10916
- 15. Parmeggiani C, Abbate R, Marinelli P, Angelillo IF. Healthcare workers and health care- associated infections: knowledge, attitudes, and behavior in emergency departments in Italy. BMC Infectious Diseases. 2010;10:35. doi: 10.1186 / 1471-2334-10-35
- 16. Cambıl-Martın J, Fernandez-Prada M, Gonzalez-Cabrera J, Rodrıguez-Lopez C, Almaraz- Gomez A, Lana-Perez A, Bueno-Cavanıllas A. Comparison of knowledge, attitudes and hand hygiene behavioral intention in medical and nursing students. J Prev. Med Hyg. 2020; 61(1): E9–E14. doi: 10.15167 / 2421-4248 / jpmh2020.61.1.741
- 17. Artan MO, Artan C, Baykan Z. Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Hastane İnfeksiyonı ile İlgili Bilgi Düzeyleri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2014; 4 (1): 17-21. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/duzcesbed/issue/4845/66608
- 18. Aylaz R, Şahin F, Yıldırım H. Hemşirelerin Hastane İnfeksiyonu Konusuna İlişkin Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Balikesir Saglik Bil Derg. 2018;7(2):67-73. doi:10.5505/bsbd.2018.08379
- 19. Ulusal Damar Erişimi Yönetimi Rehberi, Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2019;23(Ek 1):1- 54. Erişim adresi: http://www.hider.org.tr/global/Dernek_Kilavuzlari/HID_Damar%20Erisimi%20Rehberi_ 2019.pdf
- 20. Cerrahi Alan İnfeksiyonu (CAE) Sürveyansı. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ankara, 2018. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Bulasici-hastaliklardb/hastaliklar/SHIE/Klavuzlar/CERRAHI_ALAN_ENFEKSIYONU_SURVEYANSI.pd f
- 21. Kılınç O, Ece T, Arman D, Bacakoğlu F, Çakar N, Çakır N, Ellidokuz H, Günerli A, Özkan M, Uçan ES, Ulusoy S, Vahapoğlu H, Yarkın T. Türk toraks derneği erişkinlerde hastanede gelişen pnömoni tanı ve tedavi uzlaşı raporu. Türk Toraks Dergisi. 2009; 10(6): 3-24. Erişim adresi: https://turkthoracj.org/content/files/sayilar/147/buyuk/pdf_Toraksder_636.pdf
- 22. Kapil S, Çetinkaya Şardan Y, Alp E, Ergönül Ö, Esen Ş, Kaymakçı H. El Hijyeni Kılavuzu. El Hijyeni Klavuzu Çalışma Grubu, Türk Hastane İnfeksiyonları ve Kontrolü Derneği, Hastane infeksiyonları Dergisi. 2008;12:Ek 1. Erişim adresi: http://www.hider.org.tr/global/Dernek_Kilavuzlari/2008-12-Ek1-003-029.pdf
- 23. İzolasyon Önlemleri Kılavuzu. Türk Hastane İnfeksiyonları Kontrolü Derneği, Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2006; 10: Ek 2. Erişim adresi: http://www.hider.org.tr/global/Dernek_Kilavuzlari/2006-10-Ek2-005-028.pdf
- 24. Sağlık Hizmeti İle İlişkili Pnömoninin Önlenmesi Kılavuzu. Türk Hastane İnfeksiyonları Kontrolü Derneği, Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2008;12:Ek 2. Erişim adresi:
- 25. Kalkan N, Karadağ M. Cerrahi Alan Enfeksiyonlarını Önlemede Güncel Yaklaşımlar ve Hemşirelere Yönelik Önleme Girişimleri Algoritması. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(4): 280-289. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gumussagbil/issue/32215/370455
- 26. Zimlichman E, Henderson D, Tamir O, Franz C, Song P, Yamin CK, Keohane C, Denham CR, Bates DW. Health Care–Associated Infections A Meta-analysis of Costs and Financial Impact on the US Health Care System. JAMA Intern Med. 2013;173(22):2039-2046. doi: 10.1001 / jamainternmed.2013.9763
- 27. Ağırbaș İ, Akbulut Y, Azap A, Çiftçi E, Önder ÖR, Doğanay Payzıner P. Sağlık Bakımı İle İlișkili İnfeksiyonların Maliyet Analizi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2015;68 (2):71-76. doi: 10.1501/Tıpfak_000000892
- 28. Esatoğlu AE, Agirbas I, Onder OR, Celik Y. Additional Cost of Hospital-Acquired Infection to the Patient: a Case Study in Turkey. Health Serv Manage Res. 2006;19(3):13743. doi: 10.1258 / 095148406777888062
- 29. Kurutkan MN, Kara O, Eraslan İH. An implementation on the social cost of hospital acquired infections. Int. J Clin. Exp. Med. 2015;8(3):4433-4445. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26064367/
- 30. Blegen MA, Goode CJ, Park SH, Vaughn T, Spetz J. Baccalaureate education in nursing and pa¬tient outcomes. Journal of Nursing Administration. 2013;43: 2, 89-94. doi: 10.1097 / NNA.0b013e31827f2028.
- 31. Kutney-Lee A, Sloane DM, Aiken LH. An increase in the number of nurses with baccalaureate degrees is linked to lower rates of post surgery mortality. Health Affairs. 2013;32:3, 579-86. doi: 10.1377 / hlthaff.2012.0504
- 32. Aiken LH, Sloane DM, Bruyneel L, Van den Heede K, Griffiths P, Busse R, et al. Nurse staf-fing and education and hospital mortality in nine European countries: A retrospective observational study. Lancet. 2014;383:9931, 1824-30. doi: 10.1016 / S0140-6736 (13) 62631-8
- 33. Yakusheva O, Lindrooth R, Weiss M. Economic evaluation of the 80% baccalaureate nurse workforce recommendation a patient-level analysis. Medical Care. 2014;52:10, 864-9. doi: 10.1097 / MLR.0000000000000189.
- 34. Weinberg DB, Cooney-Miner D, Perloff JN, Bourgoin M. The gap between education preferences and hiring practices. Nursing Management. 2011;42:9, 23-8. doi: 10.1097 / 01.NUMA.0000399676.35805.f8
- 35. Artan C, Oğuzkaya Artan M, Baykan Z. Sağlık Personelinin Sağlık Riskleri ve Hastane İnfeksiyonı ile İlgili Bilgi Düzeyleri ve Uygulamaları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 5(2): 6-11. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/56602
- 36. Sakman G. Cerrahların infeksiyon kontrolüne bakışı. Hastane İnfeksiyonları Dergisi 2011; 15: 135-8.
- 37. İyigün E, Ayhan H, Taştan S, Köse G. Kraniyal Cerrahide Tıraşsız Cilt Hazırlığının Cerrahi Alan İnfeksiyonu Gelişimine Etkisi: Sistematik İnceleme. Journal of Neurological Sciences. 2010; 27:(2)23;185-196. Erişim adresi: https://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=1b090628-d2e7-4253bf1f-b7e2bac7f144%40sdc-v-sessmgr01
- 38. Aygin D, Marul F. Cerrahi Alan Enfeksiyonu Tanımlarında Yenilikler ve Ameliyat Öncesi Tüy Temizliğinde Güncel Uygulamalar. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;1(3):28-36. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/otjhs/issue/24684/261030
- 39. World Health Organization (WHO) Global Infection Prevention and Control Unit, Evidence of hand hygiene as the building block for infection prevention and control. 2017:1-27. Access:18.10.2020. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/330079
- 40. Oğuz B ve Kurutkan MN. Hastane kaynaklı infeksiyonı azaltmanın altın kuralı el hijyeni: Kamu ve özel hastane karşılaştırması. Konuralp Tıp Dergisi. 2013;5(2):36-42. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ktd/issue/10300/126364
- 41. Alp E, Ozturk A, Guvenc M, Celik I, Doganaya M , Voss A. Importance of structured training programs and good role models in hand hygiene in developing countries. Journal of Infection and Public Health. 2011; 4(2): 80-90. doi: 10.1016 / j.jiph.2011.03.001
- 42. Kapil R, Bhavsar HK, Madan M. Hand Hygiene in Reducing Transient Flora on the Hands of Healthcare Workers: An Educational Intervention. Indian J Med Microbiol. 2015;33:125-8. doi: 10.4103 / 0255-0857.148409
- 43. Durduran Y, Kandemir B, Yıldırım EN, Pakna Ö, Demir LS. Üniversite hastanesinde hasta bakıcı ve temizlik personellerine yönelik hastane infeksiyonu, el hijyeni ve tıbbi atık eğitimlerinin değerlendirilmesi. Ortadogu Tıp Derg. 2020; 12(1): 89-95. Erişim adresi: https://doi.org/10.21601/ortadogutipdergisi.598113
- 44. West GF, Resendiz M, Lustik MB. Assessing Hand Hygiene Attitudes of Inpatient Nursing Personnel in a US Military Hospital. Journal of Hospital Infection. 2018;100:2014-7. doi: 10.1016 / j.jhin.2018.05.012
- 45. Cambil-Martin J, Fernandez-Prada M, Gonzalez-Cabrera J, Rodriguez-Lopez C, Almaraz- Gomez A, Lana-Perez A, Bueno-Cavanillas A. Comparison of knowledge, attitudes and hand hygiene behavioral intention in medical and nursing students. J Prev Med Hyg. 2020; 61 (1): E9 – E14. doi: 10.15167 / 2421-4248 / jpmh2020.61.1.741
- 46. World Health Organization (WHO). Health-care waste, 2018. Access: 29.09.2020. Available from: https://www.who.int/newsroom/fact-sheets/detail/health-care-waste
- 47. Cerrahoğlu MN, Kılıçaslan H. Tıbbî Atıkların Sağlık Harcamaları Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2019;5:4, 59-68. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ead/issue/52424/687268
- 48. Aytuğ Kanber N. Gürlek Ö. Hemşirelerin Uygulanan Hizmet İçi Eğitim Programından Beklentileri ve Bu Program ile İlgili Düşünceleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 14: 3, 52-58. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunihem/issue/2654/34114
- 49. Buğdaylı G, Akyürek ÇE. Hemşirelerin Hizmet İçi Eğitim Faaliyetlerine İlişkin Görüşleri: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2017; 19(1):14-25. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/hemarge/issue/52750/696095
- 50. Safdar N, Abad C. Educational interventions for prevention of healthcare-associated infection: A systematic review. Critical Care Medicine. 2008;36(3): 933-940. doi: 10.1097/CCM.0B013E318165FAF3
- 51. Erasmus V, Huis A, Oenema A, van Empelen P, Boog MC, van Beeck EH , Polinder S, Steyerberg EW, Richardus JH, Vos MC, van Beeck EF. The ACCOMPLISH study. A cluster randomised trial on the cost-effectiveness of a multicomponent intervention to improve hand hygiene compliance and reduce healthcare associated infections. BMC Public Health. 2011; 11:721. doi: 10.1186/1471-2458-11-721
- 52. Mody L, McNeil SA, Sun R, Bradley SE, Kauffman CA. Introduction of a waterless alcohol-based hand rub in a long-term-care facility. Infect Control Hosp Epidemiol. 2003; 24(3):165–171. doi: 10.1086 / 502185
- 53. Rosenthal VD, Guzman S, Pezzotto SM, Crnich CJ. Effect of an infection control program using education and performance feedback on rates of intravascular device-associated bloodstream infections in intensive care units in Argentina. Am J Infect. Control. 2003; 31(7):405–409. doi: 10.1067/mic.2003.52
- 54. Babcock HM, Zack JE, Garrison T, Trovillion E, Jones M, Fraser VJ, et al. An educational intervention to reduce ventilator-associated pneumonia in an integrated health system: A comparison of effects. Chest. 2004; 125(6):2224–2231. doi: 10.1378/chest.125.6.2224
- 55. Rosenthal VD, Guzman S, Safdar N. Effect of education and performance feedback on rates of catheter-associated urinary tract infection in intensive care units in Argentina. Infect Control Hosp Epidemiol. 2004; 25(1):47–50. doi: 10.1086/502291
- 56. Topal J, Conklin S, Camp K, Morris V, Balcezak T, Herbert P. Prevention of nosocomial catheter-associated urinary tract infections through computerized feedback to physicians and a nurse-directed protocol. Am J Med Qual. 2005; 20(3):121–126. doi: 10.1177/1062860605276074
- 57. Danchaivijitr S, Assanasen S, Apisarnthanarak A, Judaeng T, Pumsuwan V. Effect of an education program on the prevention of ventilator-associated pneumonia: A multicenter study. J Med Assoc Thai. 2005; 88(Suppl 10):S36–S41. Erişim adresi:
- 58. Rosenthal VD, Guzman S, Crnich C. Impact of an infection control program on rates of ventilator-associated pneumonia in intensive care units in 2 Argentinean hospitals. Am J Infect Control. 2006; 34(2):58–63. doi: 10.1016/j.ajic.2005.11.002
- 59. Coopersmith CM, Zack JE, Ward MR, Sona CS, Schallom ME, Everett SJ, et al. The impact of bedside behavior on catheter-related bacteremia in the intensive care unit. Arch Surg. 2004; 139(2):131–136. doi: 10.1001/archsurg.139.2.131
- 60. Warren DK, Cosgrove SE, Diekema DJ, Zuccotti G, Climo MW, Bolon MK, et al. A multicenter intervention to prevent catheter-associated bloodstream infections. Infect Control Hosp Epidemiol. 2006; 27(7):662–669. doi: 10.1086/506184
- 61. Cherry MG, Brown JM, Bethell GS, Neal T, Shaw NJ. Features of educational interventions that lead to compliance with hand hygiene in healthcare professionals within a hospital care setting. A BEME systematic review: BEME Guide No. 22. Med Teach. 2012;34(6):e406-20. doi: 10.3109/0142159X.2012.680936
- 62. Huis A, Hulscher M, Adang E, Grol R, van Achterberg T, Schoonhover L. Cost- effectiveness of a team and leaders-directed strategy to improve nurses’ adherence to hand hygiene guidelines: A cluster randomised trial. International Journal of Nursing Studies. 2013;50:518–26. doi: 10.1016/j.ijnurstu.2012.11.016.
- 63. Özen N, Köse T, Terzioğlu F. Santral Venöz Kateter Enfeksiyonlarının Önlenmesinde Kanıta Dayalı Uygulamalar: Yoğun Bakım Hemşirelerinin Bilgileri. Turk J Intensive Care. 2020;18:91-98. doi: 10.4274/tybd.galenos.2019.25991.
